Back to basics – Infrastructuur robuuster maken voor een lange termijn weerbaarheid tegen klimaatverandering

HHNK, expert op het gebied van langetermijnplanning, is het waterschap ten noorden van Amsterdam. HHNK is als waterbeheerder verantwoordelijk voor de veiligheid tegen overstromingen, het beheer van de kwantiteit en kwaliteit van het oppervlaktewater, de zuivering van het afvalwater en het beheer van de polders – laaggelegen stukken land omsloten door dijken die kunstmatige hydrologische entiteiten vormen. Voor de verwachte klimaatverandering heeft HHNK een speciaal team voor watercrisisbeheersing en heeft het nauwe banden met nationale organisaties (zoals Deltares) en lokale gemeenten om overstromingsrisicobeheer te bieden.

Het watersysteem van morgen staat voor toenemende uitdagingen door klimaatverandering en verstedelijking. Deze vragen om adaptieve oplossingen in zowel het watersysteem als de inrichting van de openbare ruimte. Binnen het STAR2Cs-project heeft HHNK gewerkt aan een nieuwe driestaps 3Di-modelleringsaanpak die inzicht geeft in toekomstige kwetsbaarheid voor overstromingen en mogelijke oplossingen test.

De afgelopen drie jaar heeft HHNK deze aanpak gebruikt om 3Di-modellen te maken voor 57 afzonderlijke poldersystemen, waarbij 1.028 klimaatscenario’s zijn gegenereerd en meer dan 250 mogelijke maatregelen zijn geëvalueerd. Elk model kan worden gebruikt om live simulaties uit te voeren die helpen bij het beoordelen van faalmechanismen of mogelijke oplossingen met partners. De modellen zijn vooral nuttig voor gemeenten bij het beoordelen van de efficiëntie van blauwe en groene infrastructuur om stedelijke overstromingsbestendigheid te vergroten.

Het proces is zodanig geautomatiseerd dat vanuit onze eigen systemen snel nieuwe modellen en simulaties kunnen worden gemaakt en uitgevoerd. Hierdoor is HHNK veelzijdig in het testen van nieuwe maatregelen, het toevoegen van (riolerings)data van partners, het aanpassen aan nieuwe klimaatscenario’s en het testen op verschillende soorten scenario’s, zoals een dijkdoorbraak. Het stelt HHNK ook in staat de focus te verleggen van het beheer van datakwaliteit naar diepgaande analyses om ons watersysteem beter te begrijpen.

Door de betrokkenheid van belanghebbenden bij de 3Di-modellen hebben we geleerd welke verschillende rollen belanghebbenden kunnen spelen bij het verminderen van de impact van klimaatverandering. We hebben ook de bijdrage beoordeeld die onze organisatie en het overheidsbeleid kunnen leveren om overstromingsrisico’s op lokale of regionale schaal aan te pakken. We hebben drie universele principes of ideeën geïdentificeerd die volgens ons in overweging moeten worden genomen bij de herziening van lokaal en regionaal overstromingsrisicobeleid, vooral in het licht van klimaatverandering.

1. De rollen van belanghebbenden veranderen afhankelijk van het uiteinde van het evenement. Om nieuwe vormen van samenwerking goed te organiseren, moeten rampenplannen en planning duidelijke voorwaarden bevatten waaronder rollen veranderen en op welke manieren.
2. Bij extreme gebeurtenissen wordt de invloedssfeer van het menselijk handelen verkleind. Er zijn grenzen aan de mate waarin mensen en infrastructuur kunnen worden beschermd. Het beleid voor overstromingsrisico’s moet daarom zo nauwkeurig mogelijk het geaccepteerde risiconiveau definiëren en hoe dat risico wordt beheerd.
3. Het beheersen van extreem overstromingsrisico betekent dat we nieuwe manieren moeten vinden om samen te werken. Met een beter begrip van de temporele en geografische dimensies van risico, kan het worden verminderd door het te beheren en te verspreiden onder belanghebbenden. Dit vraagt om nieuwe afspraken/contracten, met name tussen hoge economische waarde (vaak stedelijke) gebieden en lagere economische waarde (vaak landelijke) gebieden.

Ga voor meer informatie over het 3Di-modelleringswerk van HHNK en hun strategieën om veerkracht op lange termijn tegen klimaatverandering op te bouwen naar hhnk.nl/bouwsteen-e .